Öncelikle yazarı kısaca tanıyalım ;
Dr. Karyl McBride: Denver Colorado’da 35 yılı aşkın süredir hem özel hem devlet kliniklerinde evlilik ve aile terapistliği yapmaktadır. Kariyerinin son 25 yıllık bölümünde narsistik ebeveynin çocukları özellikle kızları ile çalışmalarda bulunmuştur.
Kitabı okurken; yazarın, seans ve hayatından anekdotlar ile bu konuya ne kadar mesai harcadığını tahmin edeceğinizi düşünüyorum.
Çevirmen Ebrar Güldemler’in önsözü ile kitap sizi biraz korkutabiliyor.
Tüm o yetersiz hisseden, kalbinde bir ağrıyla yaşamaya alışmış, içinde hep o eksiklik duygusun taşıyan, kulağında sürekli ‘Yapamadın işte’ diye fısıldayan sesi duyan, kendini sevemeyen… diye devam edip bu duyguları yaşayan kız çocuklarına diye devam ediyor önsözümüz.
Peki ben niye bu kitabı okuyayım sorusuna yine kitaptan bir cevapla karşılık vereyim:
Kitap size; Hiç sahip olmadığınız anne döngüsünü kırmanızı ve böylece olduğunuz kadını sevip büyütmenizi öneri olarak sunuyor.
Kitap narsist anne ile büyüyen kız çocukları için ‘İyileşme Rehberi’ desem en güzel aktarımı bu olur sanırım. Peki nedir bu narsizm?
Narsizm : Yunan mitolojisindeki Narkissos’ tan adını almaktadır. Narkissos yakışıklı, ukala, benmerkezli ve kendi görüntüsüne aşıktı. Suda kendini seyretmekten başkasına bakamıyordu. Öz sevgisi zamanla onu tüketiyordu. Ölümü de sudaki yansımasına bakarken oldu. Günlük hayatta ukala ve benmerkezci insanlara narsist deriz. Peki ruhsal tanılama kriterinde Narsizm nedir?
DSM-V’e göre aşağıdakilerden beşi (ya da daha çoğu) ile belirli, erken erişkinlikte başlayan ve değişik bağlamlarda ortaya çıkan, büyüklenme (düşlemlerde ya da davranışlarda), beğenilme gereksinimi ve eş duyum yapamama ile giden yaygın bir örüntüdür. Temel özellikleri aşağıda maddeler halinde sıralanmıştı:
- Büyüklenir (Başarılarını ve yeteneklerini abartır, gösterdiği başarılarla orantısız bir biçimde, üstün bir biçimde görülme beklentisi içindedir).
- Sınırsız başarı, güç, zeka, güzellik ya da yüce bir sevgi düşlemleriyle uğraşır durur.
- “Özel” ve eşi benzeri bulunmaz biri olduğuna ve ancak özel ya da üstün diğer kişilerce (ya da kurumlarca) anlaşılabileceğine ve ancak onlarla ilişki kurması gerektiğine inanır.
- Çok beğenilmek ister.
- Hak ettiği duygusu içindedir (özellikle kayırılacak bir tedavi göreceğine ya da her ne istiyorsa yapılacağına ilişkin anlamsız beklentiler içerisinde olma).
- Kendi çıkarı için başkalarını kullanır (kendi amaçlarına ulaşmak için başkalarını kullanır).
- Empati yapamaz, başkalarının duygularını ve gereksinimlerini anlamak istemez.
- Sıklıkla başkalarını kıskanır ya da başkalarının kendisini kıskandığına inanır.
- Başkalarına saygısız davranır, kendini beğenmiş davranışlar ya da tutumlar sergiler.
Narsist bir annenin çocukları olarak; inkar etmek ve kurban olarak annemizi atamak da elbette bir çözüm. Lakin bu durum sadece sizi avutan ve sorunu hayatın birçok noktasında karşınıza çıkartan bir çözüm olacaktır.
İyileşme kitabı dediğim ‘Boş Ayna’ kitabı 3 bölümden oluşmaktadır.
1.bölüm: Annenin Narsizm Sorunu
2.bölüm: Sebep olduğu darbeler ve etkileri
3.bölüm: İyileşmenin yol haritası
İyileşmenin yol haritasına kadar gelebilen ve bu kitap ışığında, benliğindeki yeni ben ile tanışan bireyler olabilmeniz umuduyla diyoruz.
Öncelikle 1.bölümde bahsettiğim gibi narsist annenin sorunlarını bizlere vaka örnekleri ile açıklıyor yazarımız. Narsist annenin bazı korkuları olan; “ sevilmiyorum, yeterince iyi değilim, aşk hayatımda problemler yaşıyorum, annem gibi olmaktan çok korkuyorum” gibi cümleler kuruyor isek annemizin korkularını yaşatıyor ve kendi “ben” imizi hala oluşturamamış olabiliriz. Narsist annelerin çoğu ya fazla yutan ya da görmezden gelen anne olurlar. Peki bu iki tutumun çocuğa etkileri farklı mıdır? Elbette hayır. Sonuç, bozulmuş benlik algısı ve güvensizlik hissi olan çocuklar. Narsist anne ile büyüyen çocuklar sonuç olarak; ya çok başarılı ya da kendini hayatta sabote eden çocuklar olurlar. Başarılı çocuklar mı? Narsist anne ile nasıl kendine güvenen çocuk olabilir ki diyorsanız; bu çocukların hayatında koşulsuz sevgi ve destek gördüğü bir ebeveyn ile başarının kapılarına geldiğini bir hatırlatalım. Aksi halde olan çocuklar ise kendi benliğini ve yaşama arzularını sabote ediyorlar demiştik.
Ne aradığımdan hatta gerçek benliğimi bile tanıdığımdan emin değilim.
Kendini sabote etmeye yönelik bir cümle. Şimdi ne yapacağız bu handikaptan kurtulmak için? Kitabın vurguladığı nokta burada çok ilgi çekici. “Akıllı bir önsezimiz var fakat buna özel bir sağırlığımız eşlik ediyor”. Özel sağırlıktan kurtulmak için iyileşme rehberi kitabın 180. Sayfasında üçlü iyileşme rehberi ile bizlere ışık tutmaya başlıyor.
Gelelim sonuca; bu kitabı okudum, anladım ve iyileşme modelini de hayatıma entegre etmeye and içtim. Artık herşey iyileşecek mi diye soranlara …
Dipnot: İyileşme yaşam boyu süren bir iştir ve hepsini bir anda yapamazsınız.
